iletişim

Negatif davranış kalıpları aslında bir sebep için gelişir. Mesela alkolik bir ebeveynle büyümüş bir çocuk ileride kendini korumak için duvarlar örmeye başlamış olabilir. Bu duygusal ve fiziksel açıdan yaşamsal bir dürtüdür aslında. Yıllar sonra o çocuk büyüyüp gayet güven içinde yaşayan bir birey olsa dahi, ördüğü bu duvarlar ve geliştirdiği başka korunma mekanizmaları onun özel hayatını da iş hayatında sabote edilebilir. O duvarlara artık ihtiyacı yoktur aslında ama onlar hala oradadır. O duvarlar artık bir alışkanlık haline gelmiştir.

Atılacak ilk adım etrafımıza neler kurduğumuzun, neler inşa ettiğimizin farkına varmaktır. Bu duvarı daha da sağlamlaştırmak için kendimize hangi hikayeleri tekrar etmekteyiz? Geçmiş hikayeler, onlara sebep olan unsurlar çoktan ortadan kalkmış olsa bile bizimle yaşamaya devam eder. Şöyle bir örnek verelim: Eski sevgilinizle aynı işyerinde çalıştığınızı düşünün ve onunla ara ara karşılaştığınızı ve bunun sizi son derece rahatsız ettiğini hayal edin. Burada gerçekleşen durum sizin aslında hala onunla olan eski hikayeleri zihninizde taşıyor olmanızdır. Şimdi biran gözlerinizi kapatıp o insanı, kendi kendinize tekrar ettiğiniz o içsel hikâyeden tamamen soyutladığınızı düşünün. Onu olduğu gibi tamamen bir birey olarak görmeye çalışın. Ve kendinize tekrarlayıp durduğunuz hikâyeyi dinlemekle onu olduğu gibi görmeyi ayrıştırmaya çalışın. Şimdi bir düşünün bakalım, hikâyeyi kim anlatıyor?

Bu yaptığımız kapsamlı bir çalışma olmasa bile perspektif kazanmanız için güzel bir araç. Gerçekleştirdiğiniz küçük bir perspektif değişikliğiyle öz benliğinizin daha derinine ait bir içgörü kazanmış oluyorsunuz. Bu da bir adım geri atarak belki de ilerlemenize engel olan geçmiş bir olaya bir de tanık gözüyle bakmanızı sağlıyor. Peki burada tam olarak ne yaşanmış oluyor? Bu birey onu bir nevi kurban haline döndürmüş eski bir olayı bırakamadığı için, ona sıkı sıkıya tutunduğu için kendini tamamen güçsüz kılmış oluyor. Bu birey kendine sürekli aynı hikâyeyi tekrarladığı için de aslında kısır bir döngü şeklinde o hikâyeyi hayatta tutuyor. Ve yine bir kısırdöngü şeklinde bu hikâyeyi hayatta tuttukça da kendini daha da güçsüz kılmaya devam ediyor.

Alıştırma

Geçmişte yaşadığınız zor bir olayı düşünün. O durum ya da kişiyle ilgili tüm duyguları hissetmeye çalışın. Sonra bir adım geri atarak, o eski hikâyeyi anlatırken kendinizi imgelemeye çalışın, gözünüzün önüne getirin. Kendi kendinize hikâyeyi kimin anlattığını sorun. Şimdi bulunduğunuz bu yeni noktada, birkaç adım geride, aynı öykünün yeni bir versiyonunu yazmaya karar verin. Ve bu hikâyenin yeniden nasıl yazılabileceğini düşünmeye başlayın. Sakın acele etmeyin, bunun için kendinize gerekli zamanı tanıyın. Biz büyüdükçe bu negatif, koruyucu davranış kalıpları da daha sağlamlaşmaya, daha kalıcı olmaya başlar. Sonra hayatımızda bir an gelir, daha yeni, sağlıklı davranış kalıpları edinme ihtiyacı duyarız. Yeni davranış kalıpları edindikçe de içimizdeki iyi kurdu beslemeyi alışkanlık haline getiririz. Fakat bunu yaparken, zamanında o negatif davranış kalıplarına ihtiyaç duymuş halinize şefkatle yaklaşın. Kendinizi suçlamayın. Ancak şunu unutmayın, artık ihtiyaç duymadığınız bu eski davranış kalıpları temizlendikten sonra ancak yerine sağlıklı yeni davranış kalıpları koyabilirsiniz.